In september 2018 zijn de Amsterdam Law Clinics opgericht. Dit studiejaar zijn er vijf: Amsterdam International Law Clinic, Amsterdam European Law Clinic, Fair Work & Equality Law Clinic, Business and Human Rights Clinic, en Fair Trials Clinic. ‘De Amsterdam Law Clinics zijn een waardevolle aanvulling op ons masteronderwijs’, vertelt Linde Bryk, directeur van de clinics. ‘Studenten leren hoe ze effectief kunnen samenwerken met cliënten en juridisch advies kunnen geven met behulp van een multidisciplinaire benadering. Terwijl ze praktijkervaring opdoen, vergroten ze hun kennis van het recht en kunnen ze hun juridische vaardigheden aanscherpen.’

Breed maatschappelijk belang

Alle clinics zijn gericht op zaken waarin het gaat om een breder maatschappelijk belang. Vanzelfsprekend staan de studenten er niet alleen voor: ze worden intensief begeleid door docenten en professionals uit de rechtspraktijk. Omdat het onderwijs zo specifiek en intensief is, moeten studenten een sterke motivatie hebben en daarom moeten ze solliciteren naar een plek binnen de clinics. Per clinic neemt een team van zo’n drie tot vijf studenten deel. Het onderwijs is heel hands-on: hoe doe je juridisch onderzoek en hoe schrijf je een juridisch advies voor de cliënt, en hoe stel je juridische documenten op?

‘We vinden het heel belangrijk dat studenten inzien dat het recht niet altijd juist is’, aldus Bryk. ‘Denk bijvoorbeeld aan hoe het vroeger was in Zuid-Afrika met de apartheidswetgeving. Dat was de wet, maar het was niet correct en niet eerlijk. Toekomstige juristen moeten zich hiervan bewust zijn; ze moeten kritisch naar wetgeving kijken. Op die manier kunnen we als universiteit verantwoordelijke juristen afleveren.’

‘Een warm hart’

De Fair Work & Equality Law Clinic is een goed voorbeeld van hoe studenten gestimuleerd worden kritisch na te denken over de rol van het recht in de maatschappij en de mogelijkheden die het recht biedt om tot veranderingen te komen. In deze clinic draait het om vraagstukken met betrekking tot sociale grondrechten, arbeidsuitbuiting en gelijke rechten, in zowel het nationaal als het internationaal recht. Doel is het aanpakken van schendingen van fundamentele arbeidsrechten en economische en sociale rechten. ‘De clinic is vooral interessant voor studenten met een warm hart die zich met elkaar willen inzetten voor de rechten van werknemers op gelijke behandeling en eerlijk werk’, aldus Clinics-docent Marlies Vegter.

Uitsluiting van sociale zekerheid

Een van de zaken waar de studenten het laatste semester aan werkten, gaat over de uitsluiting van huishoudelijk personeel van sociale-zekerheidsvoorzieningen. Huishoudelijk werk wordt anders behandeld dan andere vormen van werk. Door de Regeling dienstverlening aan huis worden huishoudelijk werkers uitgesloten van het recht op een uitkering wegens werkloosheid, ziekte of langdurige arbeidsongeschiktheid. Vegter: ‘Zo’n 95% van de huishoudelijk werkers is vrouw. Het is dus duidelijk dat de Regeling dienstverlening aan huis discriminerend is voor vrouwen.’

De zaak waar de clinic aan werkte, draait om een cliënt die verzorgend en huishoudelijk werk deed bij iemand thuis, gefinancierd vanuit het Persoonsgebonden budget (PGB) van die persoon. Na beëindiging van de arbeidsovereenkomst wilde de huishoudelijk werker aanspraak maken op een WW-uitkering en verzocht ze het UWV haar arbeidsuren als huishoudelijke hulp te laten meetellen. Het verzoek werd afgewezen op grond van de Regeling dienstverlening aan huis. De zaak wordt behandeld door Houthoff op een pro bono basis via de Stichting Pro Bono Connect en ondersteund door Bureau Clara Wichmann. Samen met de advocaten gingen de studenten aan de slag met de casus en stelden zij de eerste versie van het procesadvies op. De zitting bij de rechtbank was op 13 november jl.; de uitspraak wordt in de tweede helft van december verwacht. Vegter: ‘In de clinic stond de zaak van een individuele cliënt centraal, maar het gaat natuurlijk veel breder om het verbeteren van de sociale-zekerheidspositie van huishoudelijk werkers. Het was mooi om te zien hoe dat de studenten stimuleerde en motiveerde zich in de zaak vast te bijten. Het groepje studenten is inmiddels afgestudeerd, maar ik weet zeker dat ze met veel belangstelling de zaak nog steeds volgen.’

Amsterdam Law Clinics, Amsterdam Law Practice en Amsterdam Law Hub

De Amsterdam Law Clinics zijn onderdeel van de Amsterdam Law Practice van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid, de onderwijsmethode in de masterprogramma's van de faculteit waarin uniek ervaringsonderwijs is ondergebracht. De Amsterdam Law Clinics werken met regelmaat samen met partners uit de Amsterdam Law Hub, een broedplaats van juridische dienstverlening en innovatie.