Houtkooper richt zich met zijn onderzoek op metabolisme ofwel de stofwisseling in het lichaam. Een speerpunt daarbij is het onderzoek naar veroudering. Welke stoffen en welke voeding zijn van invloed op het proces van veroudering. Daarnaast richt hij zich op erfelijke metabole stoornissen, ziekten in het metabolisme die ontstaan door een fout in het genetisch materiaal.

Metabolisme als metronetwerk 

Houtkooper omschrijft zijn brede onderzoeksgebied graag met het beeld van een metronetwerk. De treinen (voedingsstoffen) reizen over het net (het lichaam). Ze vertrekken bij het beginpunt (de voeding) en rijden naar het eindpunt (bijvoorbeeld energie). Als ergens een spoor kapot is, hoopt het metroverkeer zich op en ontstaat chaos: een genetische ziekte. Soms is er een lichte storing, waarbij de metro moet omrijden. Hij komt er wel maar duurt langer: de veroudering.

Veroudering is een onderwerp dat de laatste tijd sterk in de belangstelling staat. We worden steeds ouder, waarbij het van belang is dat we de laatste levensjaren ook in relatief goede gezondheid doorbrengen. Houtkooper heeft veel onderzoek gedaan naar het effect van bepaalde stoffen op de levensduur van wormen en muizen en in sommige gevallen leven de dieren langer. Houtkooper wil dit verder ontrafelen. Een specifiek onderdeel hiervan is dat hij wil onderzoeken hoe verschillende individuen reageren op dergelijke behandelingen. Het idee bestaat namelijk dat niet iedereen hierin hetzelfde is.

Bij genetisch metabole ziekten is vaak één gen de oorzaak dat het metabolisme niet goed verloopt en tot ziekte leidt. Maar het ophelderen van deze vaak zeer zeldzame ziekten, en vervolgens het vinden van een behandeling, is een moeizaam proces. Het translationele onderzoek is erop gericht de verworven informatie uit genetisch metabolisme onderzoek te vertalen naar veroudering/ouderdom gerelateerde ziekten. Andersom kan de kennis van het verouderingsonderzoek, waar meer onderzoeksfinanciering voor is, soms leiden tot nieuwe ideeën voor therapie.

Over Houtkooper

Houtkooper heeft Biomedische wetenschappen gestudeerd aan de UvA. Hij is gepromoveerd op een onderzoek naar het Barth syndroom, een genetische stofwisselingsziekte die als gevolg heeft dat de spieren en het hart te weinig energie aanmaken.

Binnen zijn leerstoel krijgt hij met veel traditionele medisch specialismen te maken. Veroudering en ziektelast (spierafbraak, hartfalen, kanker, ziekte van de hersenen) gaan samen. Houtkooper zal dan ook gaan samenwerken met veel verschillende disciplines in het Amsterdam UMC.