Blauwalgen kunnen in grote hoeveelheden tot ontwikkeling komen in zoet en zout water en zo blauwalgenbloei vormen. Blauwalgenbloei kan giftig zijn en vormt daarmee een gevaar voor recreatie, drinkwatervoorziening, visserij en de gezondheid van de mens. Hoge temperaturen versterken de blauwalgenbloei. Giftige blauwalgenbloei kan worden onderdrukt door het water te behandelen met lage concentraties waterstofperoxide (verdunde waterstofperoxide wordt in het water ingebracht). Blauwalgen zijn veel gevoeliger voor waterstofperoxide dan andere soorten die in het water leven. De waterstofperoxide breekt in twee dagen af tot water en zuurstof, en verdwijnt daardoor weer uit het water na de behandeling. De techniek, recent ontwikkeld door de UvA en Arcadis, wordt momenteel toegepast en onderzocht in verschillende meren in Nederland door Petra Visser van het Instituut voor Biodiversiteit en Ecosysteem Dynamica (UvA) en haar onderzoeksteam in twee door NWO gefinancierde projecten.

Nieuwe aanpak

Omdat de Zoetermeerse Plas geen afgesloten plas is en te groot is om in z’n geheel te behandelen met waterstofperoxide, is er gekozen voor het afsluiten van het kinderstrand. Deze aanpak is nog niet eerder geprobeerd. De verwachting is dat met de afsluiting en met een à twee waterstofperoxidebehandelingen het water voor het kinderstrand gebruikt kan blijven worden. Arcadis gaat met kleine bootjes het water op om de waterstofperoxide in te brengen en zo de blauwalgen selectief te doden. De UvA-onderzoekers nemen ter plaatse watermonsters om de concentraties waterstofperoxide en de respons van de blauwalgen te meten.

Afgevist

Er zijn waterdoorlatende schermen geplaatst (zie foto) om het kinderstrand van de rest van de plas af te scheiden. De schermen hebben kettingen op de bodem en drijvers aan de oppervlakte om te voorkomen dat drijvende blauwalgen vanuit het meer het kinderstrand kunnen bereiken. Het afgesloten water voor het kinderstrand is afgevist en de vissen zijn uitgezet in de grote plas (om te voorkomen dat ze de rest van de zomer een beperkte leefruimte zouden hebben).

De behandeling van het water voor het kinderstrand vindt plaats op dinsdag 10 en – vooral – op woensdag 11 juli.

Wereldwijde toename

In een recente wetenschappelijke publicatie bespreken IBED-onderzoekers Jef Huisman, Petra Visser en hun collega’s bewijs dat zowel de frequentie, omvang als duur van blauwalgenbloei wereldwijd toeneemt. Ze gaan in op de eigenschappen van blauwalgen die zorgen voor dominantie en bloeiontwikkeling, de rol van omgevingsvariabelen, de productie en werking van cyanotoxines (gifstoffen) en strategieën om algenbloei  te controleren en tegen te gaan.