De term ‘ondernemerschap’ roept bij veel mensen het beeld op van een bevlogen creatieveling als Apple-oprichter Steve Jobs, met een ongebreideld optimisme en een intuïtief gevoel voor wat werkt. Zulke ondernemers worden verondersteld heel anders te zijn dan mensen in dienst van een bedrijf. ‘Onterecht,’ aldus Koudstaal, ‘de verschillen tussen ondernemers en managers blijken subtieler dan doorgaans wordt aangenomen.’

Koudstaal stuurde enquêtes naar ondernemers, managers en werknemers om zicht te krijgen op hun optimisme, voorliefde voor risico, wijze van besluitvorming – intuïtief of juist weloverwogen – en voorkeur voor individuele of teambeloning.

Verschillen ondernemers en managers gering

De promovendus onderving bij dit onderzoek hiaten in eerdere studies door ondernemers te vergelijken met hun evenknie in loondienst. Hoewel de verschillen tussen ondernemers en werknemers inderdaad aanzienlijk bleken, waren de verschillen tussen ondernemers en managers gering. 'De ene ondernemer leidt een succesvol bedrijf met honderden werknemers. Die lijkt dus eigenlijk meer op een directeur van een even groot bedrijf. Een ander heeft een ontwerpbureau met een werknemer en een stagiair, die is beter vergelijkbaar met een manager die leiding geeft aan twee collega’s.’ Door zijn respondenten op die manier tegen elkaar af te zetten isoleerde hij één verschil: het al dan niet oprichter of eigenaar zijn van een eigen bedrijf.

Intuïtievere besluitvorming

In die opzet blijken de verschillen tussen ondernemers en managers subtiel. De enige aspecten waarop ondernemers afwijken zijn hun intuïtievere besluitvorming en hun bereidheid om risico’s te lopen met mogelijke persoonlijke verliezen tot gevolg. Op de overige criteria verschilden ondernemers niet wezenlijk van managers. Koudstaal: ‘Dat ondernemers uniek zijn in hun wijze van besluitvorming, zoals veel blogs beweren en waar vooral ondernemers zelf in geloven, zien we verrassend genoeg nauwelijks terug in onze resultaten.’

Wat de implicaties zijn van de subtiele verschillen in persoonlijkheidskenmerken, heeft Koudstaal niet onderzocht. 'Maar de mix van bereidheid persoonlijk verlies te lijden en intuïtieve beslisstijl verklaart wellicht waarom uit ander onderzoek blijkt dat een gemiddelde ondernemer minder verdient dan zijn gelijke in loondienst, terwijl sommige succesvolle ondernemers juist veel meer verdienen.’

Promotiegegevens

Dhr. M. Koudstaal: Common Wisdom Versus Facts: How Entrepreneurs Differ in their Behavioral Traits from other Occupational Groups. Promotoren zijn prof. dr. C.M. van Praag en prof. dr. R. Sloof.

Plaats en Locatie

De promotie vindt plaats op donderdag 15 september, 10.00 uur.
Locatie: Agnietenkapel, Oudezijds Voorburgwal 231, Amsterdam.