Dat blijkt uit onderzoek van UvA-psychologen Mariska Kret, Agneta Fischer en Carsten de Dreu. De resultaten worden binnenkort gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Psychological Science.

Voor het onderzoek kregen de proefpersonen op een computerscherm verschillende ogen te zien waarvan de pupillen vergrootten, verkleinden of gelijk bleven. Na het zien van elk paar ogen moesten de proefpersonen een investeringsbeslissing maken in een ‘trust-game’ die, zoals de naam doet vermoeden, een maat geeft voor vertrouwen. Door middel van eye-tracking bestudeerden Kret en haar collega’s of de pupilgrootte van de testpersonen die van de getoonde ogen spiegelden.

In een eerder experiment lieten Kret en haar collega-wetenschappers van de Kyoto University (Japan) zien dat pupilsynchronisatie niet typisch menselijk is, maar ook voorkomt bij chimpansees, wat duidt op een evolutionair gezien oud en robuust fenomeen.

Ook bij dit experiment bleek dat andermans pupilgrootte wordt opgepikt door waarnemers, wiens pupillen automatisch synchroniseren. Echter, de onderzoekers deden daarnaast een andere belangrijke bevinding. Het meegaan met pupillen die groter worden - een positief signaal - was sterker in interacties met de in-groep, terwijl het spiegelen van pupillen die kleiner worden - een negatief signaal  - beter ging met de out-groep.

Kret: ‘Over het algemeen werden partners met pupillen die vergrootten meer vertrouwd dan partners wiens pupillen niet van grootte veranderden of die kleiner werden. Interessant genoeg bleek dat pupildilatiesynchronisatie, het spiegelen van de groter wordende pupillen, positief correleerde met vertrouwen in de in-groep. Mensen laten hun investeringsbeslissing dus onbewust deels afhangen van hun pupil-reactie op pupilveranderingen in de interactiepartner.’

Toekomstig onderzoek

‘In de toekomst wil ik onderzoeken  wat de onderliggende neurale mechanismen zijn en of die gelinkt zijn aan empathie en theory of mind. In welke mate pupilsynchronisatie invloed heeft op echte interacties tussen twee mensen, is een andere vervolgvraag. Tenslotte zou het kunnen dat dit onderzoek praktische toepassingen heeft. Ik denk dan met name aan de klinische praktijk –bij mensen met autisme, sociale angst en depressie – maar ook aan het bedrijfsleven, bijvoorbeeld bij onderhandelingen en selectie,’ aldus Kret.

Mariska Kret geeft morgen tijdens het NWO-evenement Bessensap een presentatie over haar onderzoek. Voor meer informatie: http://www.nwo.nl/actueel/evenementen/bessensap. 

Publicatiegegevens

M.E. Kret, A.H. Fischer, C.K.W. De Dreu: ‘Pupil-Mimicry Correlates with Trust in In-Group Partners with Dilating Pupils.’ Psychological Science (in press). DOI: 10.1177/0956797615588306