Waarom presteren sommige mensen onder druk juist beter of slechter dan anderen? Hoe zorg je ervoor dat een topsporter nog beter gaat presteren? Hoe kan een zanger geholpen worden zijn zenuwen onder controle te houden? Deze en andere vragen komen aan bod in de nieuwe mastertrack Sport- en prestatiepsychologie van de Universiteit van Amsterdam. De track wordt met ingang van het academisch jaar 2010-2011 aangeboden binnen de opleiding Psychologie van de UvA.

Psychologen worden steeds vaker ingeschakeld door mensen die bijzondere prestaties willen neerzetten. Zo doen sporters steeds vaker een beroep op sportpsychologen, maar ook in andere disciplines kunnen psychologen mensen helpen om het beste uit zichzelf te halen en hun ambities waar te maken. Met de mastertrack Sport- en prestatiepsychologie kunnen studenten zich voor het eerst in Nederland in het vakgebied specialiseren. Er is bewust gekozen voor een bredere inzet dan alleen sportpsychologie, want ook in andere disciplines - bijvoorbeeld kunst, bedrijfsleven, gezondheidszorg en politiek - kunnen psychologen een verschil maken.

De nieuwe mastertrack richt zich op de wetenschappelijke studie van mensen en hun emoties, gedachten en gedrag in prestatiesituaties. Hierbij komen enerzijds individuele factoren aan de orde, zoals zelfvertrouwen, omgaan met druk, flow, concentratie en talent. Anderzijds wordt aandacht besteed aan sociale factoren zoals leiderschap, teamprestaties, coaching, en de rol van media en publiek. Studenten leren hoe zij wetenschappelijke theorieën in de praktijk kunnen toepassen, bijvoorbeeld in individuele begeleiding, de ontwikkeling en toepassing van interventies, of het opleiden van sportcoaches en dansdocenten. In het traject komen inzichten uit de verschillende subdisciplines binnen de psychologie samen (onder andere sociale psychologie, ontwikkelingspsychologie, klinische psychologie en arbeids- en organisatiepsychologie). Bij de nieuwe mastertrack zijn onder anderen betrokken: prof. dr. Han van der Maas, hoogleraar Psychologische methodenleer en directeur van de Graduate School of Psychology, prof. dr. Carsten de Dreu, hoogleraar Arbeids- en organisatiepsychologie, en dr. Edwin van Hooft, universitair hoofddocent Arbeids- en Organisatiepsychologie.

Deelname en loopbaan

De mastertrack Sport- en prestatiepsychologie is toegankelijk voor studenten met een bachelordiploma Psychologie. Daarnaast zijn een aantal vakken vereist voor deelname. Er worden maximaal twintig studenten toegelaten tot de mastertrack. In de selectieprocedure spelen studieresultaten en motivatie van de student een rol.

Na succesvolle afronding van het traject ontvangen de studenten het masterdiploma Psychologie en de titel Master of Science (MSc), met vermelding van het gevolgde traject. Sport- en Prestatiepsychologie is vooral gericht op de praktijk. Afgestudeerden kunnen bijvoorbeeld terechtkomen in een functie gericht op de prestatieverbetering van mensen die topprestaties moeten leveren (denk aan topsport, bedrijfsleven, gezondheidszorg en politiek) of als psychologisch consultant in sport- en/of kunstwereld (mentale begeleiding van individuele sporters/artiesten of sportteams).