Bij vector-overdraagbare infectieziekten vindt de infectie plaats door de beet van geïnfecteerde geleedpotigen, zoals insecten of teken. De in Nederland belangrijkste vector-overdraagbare aandoening is de ziekte van Lyme, veroorzaakt door de beet van een met de Borrelia bacterie geïnfecteerde teek. Joppe Hovius richt zich in zijn onderzoek hoofdzakelijk op de afweerreactie tegen de verwekkers van vector-overdraagbare ziekten, en in het bijzonder tegen de Borrelia bacterie en tegen de teek zelf. Wereldwijd, en ook in Nederland, neemt het aantal mensen met de ziekte van Lyme toe. Onderzoek op dit terrein staat dan ook hoog op de agenda.

Een vaccin en betere diagnostiek

Hovius onderzoekt de moleculaire mechanismen achter de immuunsuppressie (onderdrukking van de afweer) door tekenspeeksel en hoe dit de overdracht van de Borrelia bacterie van de teek naar de mens, en het beloop van de ziekte van Lyme, beïnvloedt. Dit onderzoek levert niet alleen nieuwe inzichten op in de werking van de menselijke afweer en de ziekte van Lyme, maar draagt ook bij aan de ontwikkeling van een vaccin tegen tekenbeten. Een dergelijk vaccin zou kunnen beschermen tegen meerdere door teken-overdraagbare aandoeningen. Daarnaast onderzoekt Hovius manieren om de diagnostische tests voor door teken-overdraagbare aandoeningen, waaronder de ziekte van Lyme, te verbeteren.

Kennis delen in onderwijs en praktijk

Het herkennen van de ziekte van Lyme kan in de praktijk lastig zijn. Hovius zet zich in om de medische kennis over deze ziekte, en andere vector-overdraagbare aandoeningen, te verbreden bij studenten, artsen in opleiding en zorgverleners. Zo was hij betrokken bij een nationaal e-learningprogramma over de ziekte van Lyme, die gratis beschikbaar is gesteld voor alle huisartsen in Nederland. Daarnaast geeft hij onderwijs op het gebied van infectieziekten aan studenten in het bachelor- en masterprogramma geneeskunde en biomedische wetenschappen van de UvA. Ook brengt hij studenten in contact met wetenschappelijk onderzoek en maakt ze wegwijs in het laboratorium binnen het Centrum voor Experimentele en Moleculaire Geneeskunde (CEMM) van het AMC.

Patiëntenzorg

Hovius is de oprichter van het Amsterdams Multidisciplinair Lyme borreliose Centrum van het AMC, een door het ministerie van VWS erkend expertisecentrum (zie: www.amc.nl/AMLC). Daar wordt patiëntgerichte en hoogwaardige zorg verleend aan patiënten met een verdenking op de ziekte van Lyme of een andere door teken-overdraagbare aandoening. Ook is hij betrokken bij de oprichting van het Nederlands Lymeziekte-Expertise Centrum, waarbinnen verschillende Nederlandse partners - inclusief de patiëntenvereniging - samenwerken om de zorg rondom patiënten met de ziekte van Lyme in Nederland te verbeteren.

Over Joppe Hovius

Hovius is internist-infectioloog en staflid bij de afdeling Inwendige Geneeskunde van het AMC en binnen CEMM, waar hij AMC Principal Investigator teken & door teken-overdraagbare aandoeningen is. Hij is de wetenschappelijk coördinator van het Europese onderzoeksproject ANTIDotE en hoofdonderzoeker van meerdere door ZonMw gefinancierde onderzoeken, waaronder de LymeProspect-, Pandora- en Victory-studies (zie: www.tekenradar.nl). Hovius is auteur van verschillende artikelen in hoogwaardige wetenschappelijke tijdschriften als Immunity, The Lancet, CELL Host & Microbe en Nature Communications (in press), en hij is lid van verschillende (inter)nationale werkgroepen en commissies op het gebied van door teken-overdraagbare aandoeningen.

Hovius houdt op vrijdag 20 oktober 2017 zijn oratie. Het betreft een dubbeloratie samen met Joost Wiersinga, die benoemd is tot hoogleraar Inwendige geneeskunde, in het bijzonder translationele infectieziekten.