Zwaartekracht in actie

Sera Markoff is gespecialiseerd in de bestudering van accretie – de invang van materiaal door de zwaartekracht – rond compacte objecten zoals zwarte gaten, en in hoe de energie die daarbij vrijkomt wordt omgezet in verschillende vormen, waaronder extreme uitstromingen en straling. Markoff is in het bijzonder geïnteresseerd in het begrijpen hoe relativistische, gemagnetiseerde vloeistoffen zich gedragen onder sterke zwaartekracht, resulterend in het uitstoten van zeer energierijke deeltjes met bijna de lichtsnelheid van ‘plasmajets’. Ze heeft bijgedragen aan de theorie over hoe het natuurkundige gedrag hiervan verandert over vele grootte-ordes, van zwarte gaten ter grootte van de zon tot superzware zwarte gaten in het centrum van sterrenstelsels.

Als hoogleraar aan de UvA zal Markoff zich richten op hoe de macroscopische eigenschappen van het magnetische plasma zich verhouden tot de microscopische natuurkunde van de versnelde elementaire deeltjes en de lichtproductie, een belangrijk ontbrekend puzzelstuk nodig voor de correcte interpretatie van astronomische waarnemingen. Haar onderzoek raakt aan grote vraagstukken binnen de kosmologie, de evolutie van sterrenstelsels en de astrodeeltjesfysica, en slaat derhalve een brug tussen onderzoeksthema’s van API en GRAPPA. Markoffs onderzoeksgroep maakt gebruik van zowel observationele als theoretische methodes, waaronder sinds kort ook omvangrijke computersimulaties.

Vernieuwer in onderwijs

Markoff gebruikte al een groot scala aan onderwijstechnieken in haar colleges voordat het concept van ‘blended learning’ gemeengoed werd bij de UvA. Ze introduceerde stemmachines op de FNWI voor haar vak in de bacheloropleiding Natuur- en Sterrenkunde genaamd ‘Introduction to Cosmology’, één van de best beoordeelde vakken van de opleiding. Ook hielp zij bij de introductie van het gebruik van iPads in plaats van schoolborden in haar mastercollege ‘High Energy Astrophysics’. Als directeur van de masteropleiding Astronomy & Astrophysics was Markoff betrokken bij het vernieuwen van het curriculum en de introductie van de joint degree masteropleiding ‘Physics & Astronomy’, waarbinnen ze ook bijdroeg aan de ontwikkeling van de mastertrack GRAPPA. Ze is van plan om de komende jaren meerdere nieuwe vakken te ontwikkelen, waaronder een vak over ‘Ordes van Grootte’ binnen de Natuur- en Sterrenkunde, om studenten te helpen bij het ontwikkelen van hun fysische intuïtie. Markoff begeleidt ook outreach-projecten met schoolkinderen in de Indische Buurt van Amsterdam.

Over Markoff

Na het behalen van haar PhD in Theoretische Astrofysica aan de Universiteit van Arizona (VS) in 2000, verwierf Markoff een Humboldt Research Fellowship aan het Max Planck Institute for Radio Astronomy (Duitsland) en een National Science Foundation Astronomy & Astrophysics Postdoctoral Fellowship aan het Massachusetts Institute of Technology (Boston, VS).

In 2006 begon ze als universitair docent bij de UvA, waar ze in 2008 bevorderd werd tot universitair hoofddocent. Ze is tevens als staflid verbonden aan GRAPPA, dat ze mede hielp oprichten in 2012. Markoff richtte in 2007 samen met prof. Marian Jöels het Women in the FNWI-netwerk op en is bestuurslid van de Stichting Bèta Plus.

Tijdens haar aanstelling aan de UvA kreeg ze verschillende NWO-beurzen toegekend: een aantal Vrije Competitie-beurzen, een Vidi-beurs (2007 – ‘Understanding the Physics of Black Hole Jets and Accretion States from Stellar to Galactic Scales’) en een Vici-beurs (2015 – ‘From Micro- to Mega-scales: Understanding How Black Holes Shape The Local Universe’) Markoff was in 2008 mede-coördinator van een EU Marie Curie Initial Training Network, ‘Black Hole Universe’. In 2013 was ze Visiting Professor bij de Universiteit van Parijs Diderot VII en in 2015 Tinsley Centennial Visiting Professor bij de University of Texas (Austin). In 2014 werd ze benoemd tot Fellow van de American Physical Society. Markoff is daarnaast Science Working Group-coördinator voor de volgende generatie Very High Energy Gamma-telescoop CTA en is zij lid van de wetenschappelijke raad van de Event Horizon Telescope.